بی معرفت
سلام و عرض تبریک خدمت هر کسی که دانشجوه مطالب زیر را از یه جایی کش رفتم بخونید برا دانشجوی واقعی شدن بد نیست ضرورت تحصیل علم از دیدگاه اسلام ضرورتی مطلق است . نه قید افرادی دارد نه قید زمانی و نه هیچ قید و محدودیت دیگری . جا و مکان خاصی نمی شناسد .عالم بر عابد برتری دارد . اما تحصیل علم مطلوبیت ذاتی ندارد بلکه یکسری شرایط آداب و اخلاقیات دارد : _پیروی از حدس و گمان : « و چیزی را که بدان علم نداری دنبال مکن . زیرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد » ( اسراء (17) : 36 ) طولانی هم شد باید ببخشید... التماس دعا 
(نه اونایی که مثل من تفننی درس می خونن
) 
_دانش اندوزی و پارسایی : متون دینی همه ی انسان ها حتی کافران و فاسقان را به دانش اندوزی و پیروی از دانش و پرهیز از پیروی گمان دعوت کرده و به تعقل و تدبر فرا خوانده اند . سیره ی عملی پیامبر اکرم و امامان معصوم به خوبی نشان می دهد که آن بزرگوارن نیز مخالفان خود را به بحث عقلی و استدلالی دعوت کرده و در برابر آنان از براهین عقلی مدد جسته اند .
انسان واقعی کسی است که در ارضای معقول خواسته های همه ی قوای درونی اش بکوشد .
موانع دست یابی به علم حقیقی : ذهن آدمی گاه در اثر چینش نادرست مقدمات یا کوتاهی در انتخاب مواد یقین آور برای استدلال دچار خطا می شود و به نتیجه ای نادرست دست می یابد . برای پرهیز از این گونه لغزش ها باید علم منطق و انواع مغالطات { یکدیگر را به غلط انداختن ، دلیل سست و غلط آوردن } را به درستی آموخت و به درستی به کار گرفت . وگاه در اثر مشکلات اخلاقی و آلودگی های نفسانی از درک درست حقایق ناتوان می گردد .
اما موانع دستیابی به علم حقیقی :
اسلام یکایک انسان ها را دارای شخصیتی مستقل دانسته " فرد " را " مسئول " می شناسد :
« پروردگارا ! ما روسا و بزرگ تران خویش را اطاعت کریدم و ما را از راه به در کردند . » ( احزاب (33) : 67 )
_شتاب زدگی : اظهار نظر های شتاب زده ، یکی دیگر از لغزشگاه های اخلاقی اندیشه است . « و انسان ( بر اثر شتاب زدگی ) ، بدی ها را طلب می کند آن گونه که نیکی ها را می طلبد و انسان همیشه عجول بوده است » ( اسراء (17) :11 )
_تمایلات نفسانی : حب و بغض ها و جهت گیری های تعصب آمیز مسیر تعلیم و تعقل و تفکر را منحرف کرده و انسان را از کشف حقیقت و درک درستی یا نادرستی امور باز می دارد . امیر مومنان(ع) در این باره می فرماید :
" هرکس عاشق چیزی می شود دیدگانش را کور گردانده و قلبش را رنجور . پس با چشم بیمار می نگرد و با گوشی که از شنیدن حقیقت ناشنوا است می شنود . خواهش های نفسانی پرده های عقلش را دریده و دوستی دنیا دلش را میرانده است . _ کسی که رای و نظر خود را بزرگ پنداشت گمراه شد . "
آداب اخلاقی آموختن :
_انگیزه ی الهی (اخلاص) : بر اساس نظام اخلاقی اسلام نیت و انگیزه بیش از خود عمل اهمیت دارد .
کار اخلاقی و ارزشمند از دیدگاه اسلام کاری است که صرفا برای رضایت خداوند انجام گرفته باشد . نشانه ی نیت الهی داشتن در تحصیل علم این است که به همان اندازه که علم ودانش انسان افزایش می یابد ذلت درونی او در برابر خودش و تواضعش در برابر مردم و خوف و خشیتش در برابر خدای متعال و درکش نسبت به دین و حقایق الهی نیز افزایش می یابد .
_انتخاب استاد شایسته : پیامبر اکرم (ص) یک معلم و استاد شایسته را کسی می داند که شاگردان خود را :
1. از تکبر به تواضع دعوت می کند .
2. از حیله گری و چاپلوسی به خلوص و خیر خواهی فرا می خواند .
3. از جهل به علم می کشاند .
_رعایت اولویت ها : گذراندن عمردر کار های مباح و پرداختن به امور غیر ضروری هرچند به میزان اندک حاصلی جز زیان ندارد . امام علی (ع) می فرماید : « دانش ها بیشتر از آنند که تو بتوانی همه ی آن ها را بیاموزی و بر آن ها احاطه یابی . پس باید گلچین کرده و از هر دانشی بهترین های آن را انتخاب کنی »
_خوب گوش دادن : علی (ع) : « زمانی که در نزد دانشمندی نشستی پس بر شنیدن نسبت به گفتن حریص تر باش و خوب گوش دادن را بیاموز همانگونه که خوب گفتن را می آموزی و سخن هیچ کس را قطع نکن . »
_پرسش و پرسشگری : کسی که مسائل شرعی خود را نمی داند تعلیم آن ها بر او واجب است و اگر راه فهم حکمی در پرسش از کسی باشد پرسیدن واجب خواهد شد . البته باید دانست که ارزش پرسش و پرسش گری ارزشی ذاتی نیست بلکه در صورتی دارای ارزش اخلاقی است که به منظور کشف حقیقت و فهم واقعیتی باشد . والا اگر به منظور اظهار فضل و مچگیری و امثال آن باشد کاری بسیار زشت و ناپسند است . استاد نیز هرگز نباید از پرسش های دانشجویان خسته یا ناراحت شود . اگر پاسخ مسئله ای را نمی دانست با صراحت و شجاعت تمام بگوید : «نمی دانم» . با گفتن نمی دانم نه تنها از ارج و ارزش او کاسته نمی شود که مسئولیت شناسی خود را برابر دانشجویان و دغدغه حق طلبی و حقیقت خواهی خود را به آنان نشان داده است . متاسفانه در جامعه ی ما واژه ی « نمی دانم » و « نظری ندارم » و امثال آن ، تنها بر زبان عده ای انگشت شمار جاری می شود . بسیاری از افراد بر این پندارند که اگر کسی در پاسخ مسئله ای بگوید « نمی دانم » ، معلوم می شود که اصلا چیزی نمی داند و اگر کسی هم صاحب نظر باشد ، باید هر مسئله ای که از او پرسیده شود ، بلافاصله پاسخ دهد .
گویند که روزی شخصی بر فراز منبر مشغول سخنرانی بود ، یکی از مستمعان پرسشی را طرح کرد . گوینده در پاسخ گفت : « جواب این مسئله را نمی دانم » . شخص سوال کننده ناراحت شده و گفت : « تو که نمی دانی چرا بر بالای منبر رفته ای ؟ » گوینده پاسخی حکیمانه داد : « من به اندازه ی مجهولاتم بالا روم ، در آن صورت باید تا آسممانها بالا میرفتم . »
علی (ع) : « اگر جاهلان ساکت می شدند اختلاف بر چیده می شد » امام صادق (ع) در مذمت کسانی که بنا دارند هیچ پرسشی را بی پاسخ نگذارند و هرگز حاضر نیستند کلمه « نمیدانم » را بر زبان جاری کنند می فرماید : « کسی که [بنا داشته باشد به هر نحوی که شده است] همه ی سوالاتی را که از او می شود پاسخ دهد دیوانه است . » زشتی این کار مخصوصا در پرسشهای دینی چند برابر است .
_ضبط و نگارش مطالب : امام صادق (ع) : « دانش را بنگارید چرا که شما بدون نگارش نمی توانید آن را حفظ کنید »
« کتابهای خود را نگهداری کنید . چرا که در آینده به آن ها نیاز خواهید داشت »
_تواضع در برابر استاد : احترام به عالمان نشانه ی بهره مندی از عقل و حرمت عالمان همانند و همسنگ حرمت شهیدان و صدیقان معرفی شده است . امام زین العابدین : « حق کسی که به تو علم می آموزد این است که او را بزرگ بداری و احترام مجلسش را نگه داری وبه نیکویی به سخنانش گوش فرا دهی به او رو آوری و در نزد او با صدای بلند سخن نگویی و اگر کسی از او سوالی پرسید در جواب دادن به آن بر او پیشی نگیری و در محضر او با افراد دیگر سخن نگویی ودر نزد او از دیگران غیبت نکنی ... »
_خودشناسی : تقسیم علم به دینی و غیر دینی تقسیمی نادرست است . حقیقت آن است که همه ی دانشهایی که در خدمت اسلام و مسلمانان باشند و به رشد و پیشرفت علمی و دینی و فرهنگی جامعه ی اسلامی کمک کنند علوم دینی به حساب آمده و فراگیری آن ها مورد تاکید و و سفارش و احترام اسلام است . با وجود این آموختن برخی از علوم و دانش ها از واجبات عینی بوده و بر هر فردی لازم است که پیش از هر دانش دیگری به آموختن آن ها بپردازد . یکی از آن دانش ها « خودشناسی » است . خودشناسی مقدم بر همه ی دانش ها و معرفت های دیگر است ...
منبع:آیین زندگی اخلاق کاربردی به قلم احمد حسین شریفی 
